هیدروکسید پتاسیم که در بازار به آن پتاس نیز گفته می شود، یک ترکیب معدنی با فرمول KOH است و معمولاً با نام پتاس سوز آور خوانده می شود.

هیدروکسید پتاس معمولاً به عنوان دانه‌های شفاف فروخته می‌شود، که در هوا چسبناک می‌شوند. در نتیجه، KOH به طور معمول حاوی مقادیر مختلفی از آب می‌باشد. انحلال آن در آب به شدت گرمازا است. گاهی به محلول‌های آبی غلیظ آن پتاسیم نیز گفته می‌شود. حتی در دماهای بالا، پتاس جامد به سرعت کم آب نمی‌شود.

پتاس مانند NaOH، پایداری حرارتی بالایی داشته و کمی محلول‌تر از NaOH است. الکل‌های با وزن مولکولی پایین مانند متانول، اتانول و پروپانول‌ها نیز حلال‌های عالی هستند. آنها در تعادل اسید پایه شرکت می‌کنند. در مورد متانول، متیوکسید (متیلات) تشکیل می‌شود. به دلیل جذب زیاد آب توسط پتاسیم، KOH به عنوان یک ماده خشک‌کن در آزمایشگاه عمل می‌کند. اغلب برای خشک‌کردن حلال‌های بازی به ویژه آمین‌ها و پیریدین‌ها استفاده می‌شود.

پتاس به عنوان یک هسته دوست در شیمی آلی کاربرد دارد.

KOH، مانند NaOH، به عنوان منبع OH^– که آنیون بسیار هسته دوستی است و به پیوندهای قطبی در هر دو ماده معدنی و آلی حمله می‌کند.

KOH + RCOOR ‘→ RCOOK + R’OH

هیدروکسید پتاسیم به اکسیدها حمله می‌کند. به عنوان مثال تیتانیوم دی‌اکسید توسط KOH مورد حمله قرار می‌گیرد تا محلول سیلیکات پتاسیم حاصل شود. KOH با دی‌اکسید کربن واکنش نشان می‌­دهد و بی‌کربنات پتاسیم تولید می­‌شود.

KOH + CO₂ → KHCO₃

سنتز هیدروکسید پتاس:

در گذشته پتاس را با اضافه‌کردن کربنات پتاسیم به محلول قوی هیدروکسید کلسیم تولید کرده‌اند. واکنش جانشینی دوگانه باعث رسوب کربنات کلسیم جامد و به‌دست آمدن محلول هیدروکسید پتاسیم می‌شد.

Ca (OH) ₂ + K₂CO₃ → CaCO₃ + 2 KOH

با  عبور از فیلتر، کربنات‌کلسیم حذف شده و در نهایت با جوشاندن محلول، هیدوکسید پتاسیم جداسازی می‌شود. این روش تولید هیدروکسید پتاس تا اواخر قرن نوزدهم رواج داشت، که امروزه با روش الکترولیز محلول‌های کلرید پتاسیم جایگزین شده، ولی هنوز از این روش هم استفاده می‌کنند.

۲KCl + 2 H₂O → ۲ KOH + Cl₂ + H₂

طی الکترولیز، گاز هیدروژن به عنوان یک محصول فرعی در کاتد تشکیل می‌شود. به طور هم زمان هم، یک اکسیداسیون آندی یون کلرید صورت می‌گیرد و گاز کلر را به عنوان یک محصول فرعی تشکیل می‌دهد.

کاربرد پتاس:

• از پتاسیم هیدروکسید به عنوان پیش‌ماده برای تهیه‌ی سایر ترکیبات پتاسیم (نمک‌های پتاسیم کربنات، سیانید، پرمنگنات پتاسیم، فسفات و سیلیکات های پتاسیم) استفاده می­‌شود.
• برای تهیه “صابون‌های پتاسیم”، که از صابون‌های مشتق از هیدروکسید سدیم نرم‌تر هستند، از KOH استفاده می‌شود.
• از هیدروکسید پتاس آبی به عنوان الکترولیت موجود در باتری‌های قلیایی مبتنی بر نیکل کادمیوم، نیکل هیدروژن و دی اکسید منگنز روی استفاده می­‌شود.
• عامل کنترل pH و تثبیت‌کننده مواد غذایی.
• هیدروکسید پتاس باعث تسریع در تجزیه بافت‌های نرم، اعم از حیوانی و انسانی می‌شود و فقط استخوان‌ها و سایر بافت‌های سخت را باقی می‌گذارد. دانشمندان که مایل به مطالعه ساختار آناتومی حشرات هستند می‌­توانند از محلول پتاسیم هیدروکسید استفاده کنند.
• KOH برای ساخت تراشه‌های نیمه‌هادی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• هیدروکسید پتاس برای شناسایی برخی از گونه‌های قارچ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
• هیدروکسید پتاس اغلب ماده شیمیایی اصلی فعال در “حذف‌کننده کوتیکول” است که در فرآیند مانیکور مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ایمنی:

هیدروکسید پتاس و محلول‌های آن تحریک‌کننده شدید پوست و سایر بافت‌ها هستند.

امتیاز شما به این مقاله:

سیدی